دانستنيهاي ضروري براي داشتن نوزاد سالم و پيشگيري از مشكلات مادرزادي

واقعيت اينجاست كه حدود 2 تا 3 درصد نوزادان سالم به دنيا نميايند و دچار يك مشكل مادر زادي هستند و علت اكثر اين مشكلات شناخته شده نيست

چه عواملي ميتوانند نوزاد را دچار نقص مادرزادي كنند؟
علت اكثر مواردبيماري هاي مادرزادي نوزاد ناشناخته است اما اين عوامل در نقص مادرزادي نوزاد موثرند

1- دارو
بعضي داروها در ايجاد نقص مادرزادي ميتوانند تاثير داشته باشند مثل داروي وارفارين
2- عوامل محيطي
بعضي عوامل محيطي در ايجاد نقص مادرزادي ميتوانند موثر باشند مثل حرارت زياد و يا پرتو درماني مصرف الكل مواجه با سرب جيوه و....
3- بيماري هاي مادر
بعضي بيماري هاي مادر در ايجاد نقص مادرزادي ميتوانند موثر باشند به خصوص اگر اين بيماريها با دارو و ....كنترل نشوند مثل ديابت
4- عفونت
بعضي عفونت ها در ايجاد نقص ژنتيكي ميتوانند موثر باشند مثل سيتومگالوويروس كه به علت تماس و انتقال از گربه مبتلا ايجاد ميشود

چه زماني در بارداري جنين دچار مشكل مادر زادي ميشود؟
اين يك موضوع جالب و بسيار مهم است واقعيت اينجاست كه درهمه زمانها در بارداري, جنين به طور يكسان در معرض خطر نيست خطر نقص مادر زادي بر اساس سن بارداري را در ذيل ميآورم

1- دوره قبل از لانه گزيني جنين در رحم
جنين روز 6 تا 7 بعد از لقاح در رحم لانه گزيني ميكند به اين دوره همه يا هيچ ميگويند يعني اگر تا روز 6 و 7 بعد از لقاح مشكلي پيش بيايد و به سلولهاي جنين آسيب برسد آنقدر سلولها كم هستند كه يا همگي از بين ميروند يا مشكل را جبران ميكنند و جنين سالم ميماند و دچار مشكل مادرزادي نميشود 

2- دوره روياني
اين دوره از هفته دوم بعد از لقاح تا هفته هشتم بارداري طول ميكشد و حساس ترين و حياتي ترين زمان براي سلامت جنين است چون اكثر اعضاي بدن جنين مثل قلب و كليه ريه و... در اين زمان ساخته ميشود و اگر جنين در معرض مواد آسيب زا باشد احتمال مشكل مادرزادي بيشتر است البته هر عضوي در اوج زمان ساخته شدنش حساسيت بيشتري دارد
به طور مثال لوله قلب جنين در روز23 تشكيل ميشود و بين هفته 4 تا 7 قلب تكامل پيدا ميكند يا مغز در هفته 6 و 7 و 8 تشكيل ميشود كه دراين زمانها حساسيت اين ارگانها زياد است

3- دوره جنيني
پس از هفته هشت بارداري دوره جنيني شروع ميشود در اين دوره اعضاي بدن جنين وجود دارند فقط كوچك هستند و كامل نشده اند و در حال بزرگ شدن و كامل شدن هستند پس حساسيت زيادي همچون مرحله روياني براي ايجاد نقص مادر زادي وجود ندارد ولي در اين دوره نيز بعضي اعضا همچنان آسيب پذير هستند و ميتوانن دچار مشكل شوند

دوره جنيني چه زمان آغاز ميشود؟
دوره جنيني كه مقداري حساسيت به مواد ايجاد كننده ناهنجاري مادرزادي كمتر ميشود دقيقا از 7 هفته پس از لقاح يا 9 هفته پس از اولين روز آخرين پريود آغاز ميشود

توصيه به مادران باردار
در دوران بارداري هر دارويي را فقط در صورتي كه واقعا مورد نياز هست مصرف كنيد
در دوران بارداري قبل از مصرف داروهاي گياهي يا شيميايي از مجاز بودن مصرف آن در بارداري مطمين شويد
سعي كنيد تا حد ممكن در معرض مواد شيميايي قرار نگيريد
اگر تماس با مواد ايجاد كننده نقايص مادرزادي داشتيد حتما سونوگرافي جامع و كنترل هاي ديگر از لحاظ سلامت جنين را با دقت پيگيري كنيد

نوشته هنگامه صدرايي
كارشناس مامايي
منبع كتاب بارداري زايمان وليامز جلد اول